Esej jako forma tekstu naukowego

Czy wiesz, że początki eseju sięgają już starożytności, kiedy to zaczęły wychodzić spod ręki takich znamienitych postaci jak Seneka i Platon? Obecnie tą formę pisemną musi poznać uczeń w praktycznie każdej szkole, a nierzadko sprawia ona niemałe trudności. Zwłaszcza w naukowym wydaniu powinna spełniać określone z góry kryteria. Jak więc napisać esej oraz czym musi się on wyróżniać?

Esej – co go wyróżnia?

Esej występuje pod wieloma definicjami. Według Słownika języka polskiego (sjp.pwn.pl) to krótka rozprawa, która przedstawia dane zagadnienie w sposób literacki lub naukowy. Podręczny słownik terminów literackich 1998: 84 określa go jako szkic zwykle pisany prozą, zaprezentowany w swobodny, acz kunsztowny sposób, opisujący zjawisko i problem z nim związany.

- Te definicje przedstawiają ogólny zarys eseju i jego znaczenie. W szkole średniej i na studiach można spotkać się z jego popularną odmianą, czyli naukową, zwaną akademicką. To formalny model eseju, który według Małgorzaty Kaliszewskiej musi opierać się na logicznej argumentacji i precyzyjnej kompozycji tekstu – przybliża specjalista z firmy NEO-MEDIA ALEKSANDRA KOWALSKA.

Podsumowując – esej to swobodna wypowiedź, która musi jednak spełniać określone kryteria. Tę formę cechuje subiektywizm i refleksyjność. Tak więc twórca powinien zaprezentować dane zagadnienie przez pryzmat i filtr subiektywnych skojarzeń, wygłaszając swoje przekonania. Muszą one jednak być poparte logicznymi naukowymi argumentami i nienachalne, czyli nieprzekonujące na siłę do racji twórcy.

Autor występuje zazwyczaj w pierwszej osobie i nie musi trzymać się sztywnej kompozycji. By jednak esej był przejrzysty, warto zastosować pewien podstawowy układ.

Jak napisać esej naukowy?

Esej warto tworzyć według podstawowego schematu, czyli z zawarciem wstępu, rozwinięcia i zakończenia. We wstępie autor powinien przedstawić zarys zagadnień, o jakich będzie mowa oraz zdefiniować podstawowe terminy. Rozwinięcie natomiast to najobszerniejsza część wypowiedzi, dokładnie opisująca problem w oparciu o wybrane prace, teorie, koncepcje i naukowe źródła. W zakończeniu twórca podsumowuje główne argumenty i potwierdza lub obala tezę.

Pisanie eseju naukowego służy przedstawianiu poglądów, nierzadko kontrowersyjnych. Ta forma ma skłonić do rozważań i zagłębienia się w tematykę. Pamiętaj też, by zawsze dokładnie weryfikować wszystkie materiały i źródła, na podstawie których piszesz esej. Ta wypowiedź musi być wiarygodna i rzetelna.