Jak dawniej bywało? Czorsztyn na kartach historii

Czorsztyn to mała miejscowość w województwie małopolskim. Malowniczo położona na skraju Kotliny Orawsko-Nowotarskiej w okolicy Dunajca i Jeziora Czorsztyńskiego stanowi świetną bazę wypadową w Pieniny i Gorce. Oprócz fanów górskich wędrówek, Czorsztyn przyciąga także wielu miłośników historii. W naszym artykule podpowiadamy, dlaczego warto go odwiedzić i gdzie najlepiej się zatrzymać.

Czorsztyński zamek

Największą atrakcją Czorsztyna są ruiny zamku, z którym dzieje wsi są nierozerwalnie związane. Już na początku XIII wieku książęta krakowscy z dynastii Piastów wybudowali tutaj gród. Wzniesiony na skale u stóp Dunajca stanowił doskonałą warownię. Według przekazów wielkiego polskiego historyka i kronikarza Jana Długosza w grodzie schronienie przed Tatarami znaleźli między innymi książę krakowski Bolesław Wstydliwy i jego żona, księżniczka węgierska Kinga.W XIV wieku warownia została rozbudowana przez króla Kazimierza Wielkiego, który, jak głosi legenda, spotykał się w niej ze swoją kochanką – piękną Esterką. Na zamku przebywała także Jadwiga, przyszła królowa Polski, córka króla Węgier Ludwika. W 1384 roku spędziła ona w Czorsztynie swoją pierwszą noc na polskiej ziemi. Czorsztyński zamek gościł w swoich progach również jej męża i króla Władysława Jagiełłę, który chętnie korzystał z uroków okolicznych lasów i zapuszczał się na długie polowania. To dzięki niemu Czorsztyn stał się ośrodkiem administracyjnym okolicznych dóbr królewskich, które wchodziły w skład starostwa.Kolejne ważne dla wsi i zamku zmiany nadeszły w wieku XVII, kiedy to starosta niejaki Jan Baranowski wywołał swoimi rządami bunt chłopów, a w latach 1630-1635 odrestaurował zamek, wznosząc między innymi dwie nowe wieże. W roku 1651 zamek w Czorsztynie zajęli buntownicy pod przywództwem Stanisława Kostki Napierskiego, który uważał się za syna z nieślubnego łoża króla Władysława IV Wazy. Bunt zdusił biskup krakowski Gembicki, którego ludzie po oblężeniu i zdobyciu zamku, schwytali Kostkę Napierskiego żywcem i wbili go na pal. Zdarzenie to obrosło legendą, a buntownika uważano za bohatera narodowego. Mury czorsztyńskiego zamku były schronieniem także dla króla Jana Kazimierza, który w 1655 roku uciekał przed Szwedami. W kolejnych wiekach nadeszły trudne czasy dla Rzeczpospolitej, a tym samym i dla Czorsztyńskiej warowni. Po śmierci Króla Augusta II w trakcie wojny o sukcesję polską na zamku kwaterowali Kozacy. Zarówno oni, jak i konfederaci barscy, którzy urządzili sobie z niego swoją bazę, nie pozostawili zamku w dobrej kondycji. Ostatecznie w roku 1795 w mury warowni uderzył piorun, a spowodowany przez niego pożar dokończył dzieła zniszczenia. Na szczęście do naszych czasów przetrwały ruiny i dziś możemy zwiedzać zamek górny, znajdujący się na szczycie Góry Zamkowej.

Rodzina Drohojowskich

W średniowieczu Czorsztyn funkcjonował jako podgrodzie – mała osada zależna od zamku, która z czasem weszła w skład starostwa czorsztyńskiego. To ostatnie w 1811 roku zostało skasowane przez Austriaków, a zamek, który wówczas był już w ruinie, stał się własnością Drohojowskich, rodziny o długim rodowodzie i wywodzącej się z ziem przemyskich. Pół wieku później u podnóża Góry Zamkowej wybudowali oni murowany dwór, który był ich domem aż do 1945 roku.Urokliwa okolica, romantyczne ruiny zamku i działalność rodziny Drohojowskich wpłynęła na zmianę charakteru Czorsztyna. Wieś zaczęła się przeradzać w ośrodek letniskowy, który każdego roku gościł wielu turystów i kuracjuszy. W latach 1819-1945 Drohojowscy przeprowadzili nad ruinami czorsztyńskiego zamku drobne prace naprawcze. Prace konserwatorskie zamku rozpoczęły się w latach 50. XX wieku i od 1996 roku są kontynuowane do dziś.W 1929 roku rodzina Drohojowskich oddała do użytku nowoczesny ośrodek wypoczynkowy, a rok później ruiny zamku zostały uznane za zabytek kultury narodowej. Czorsztyn bardzo szybko stał się jednym z najczęściej odwiedzanych wówczas ośrodków turystycznych. Gościła w nim między innymi Aleksandra, żona marszałka Józefa Piłsudskiego. Czorsztyn cieszył się dużą popularnością także i po II wojnie światowej. W latach 70. rozpoczęto budowę zbiornika i ruch turystyczny zmalał, ale po jego wypełnieniu w latach 90. Czorsztyn szybko odzyskał swój letniskowy charakter. Dwór Drohojowskich niestety nie przetrwał tej budowy.

Jakie atrakcje jeszcze oferuje Czorsztyn i gdzie warto się zatrzymać?

Obecnie Czorsztyn i okolice cieszą się dużą popularnością zarówno latem, jak i zimą. Oprócz ruin zamku tereny te oferują wiele innych atrakcji. W ciepłe miesiące roku na turystów czekają między innymi rejsy statkiem po jeziorze, baseny termalne, parki wodne, elektrownia wodna oraz szlaki turystyczne i ścieżki rowerowe. Zimą zaś na odwiedzających Czorsztyn czekają ośrodki narciarskie, oferujące wyciągi, kolejki krzesełkowe i malownicze trasy do zjazdów.

Wybierając się w tamte rejony, warto zatrzymać się w miejscu, które łączy w sobie komfort hotelu z domową atmosferą. Dobry przykład stanowi Hotel Pod Wulkanem w Kluszkowcach, w którym z okien pokojów roztacza się piękny widok na Pieniny. Obiekt oferuje komfortowo urządzone pokoje w atrakcyjnych cenach z wyposażeniem dostosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych. W hotelu tym mile widziani są również goście podróżujący ze swoimi czworonogami.